Wat is de rol van kustgebieden voor het klimaat?
De kuststrook vormt het belangrijke overgangsgebied tussen oceanen en continenten. Het lijkt op het eerste gezicht een klein gebied, maar wereldwijd vormen kustgebieden zo’n vijftien procent van het aardoppervlak! En juist in de kustgebieden komen ontzettend veel verschillende processen samen die invloed op het klimaat hebben. Toch is er nog maar weinig bekend hoe de kustgebieden het klimaat beïnvloedden. Tijd om daar verandering in te brengen, vindt onderzoeker Anne Kruijt aan de Universiteit Utrecht. De komende jaren maakt ze een computermodel van het kustgebied en onderzoekt ze welke rol het kustgebied speelt voor het klimaat.
Aan wat voor processen moet ik dan denken?
“We weten dat er heel veel processen in de kustgebieden plaatsvinden die belangrijk zijn voor het klimaat op aarde. Kustwater kan CO2 opnemen uit de atmosfeer – of het juist uitstoten. Dat hangt bijvoorbeeld af van hoeveel leven er plaatsvindt in het water. Denk aan de vele vissen en planten die juist in dit gebied voorkomen en, nadat ze dood zijn gegaan, in de zeebodem worden begraven. Ook groeien er in veel kustgebieden koralen en leven er dieren die schelpjes maken van kalk. Die vorming van kalk speelt een belangrijke rol in het opnemen en uitstoten van CO2.
Alleen weten we dus nog niet goed hoe al deze verschillende processen in het kustgebied een rol spelen en hoe groot hun invloed is op het klimaatsysteem. Het is relevant om deze goed in kaart te brengen en te begrijpen welke processen voor klimaatonderzoek van belang zijn.”
Waar kijk jij naar in je onderzoek?
“Het systeem is complex. En juist omdat het zo complex is, is het belangrijk om het systeem zo veel mogelijk te versimpelen in het computermodel dat ik maak. Zo kan je er namelijk beter achter komen wat de rol van elk individueel proces is. Ik kijk op dit moment naar drie variabelen: de temperatuur van het water, de hoeveelheid licht en de hoeveelheid CO2 opgelost in het water. We denken op dit moment dat dit de drie belangrijkste variabelen zijn.
Maar het zou zomaar kunnen dat we later in het onderzoek er achter komen dat ook andere processen van belang zijn, en dat we meer variabelen nodig hebben; bijvoorbeeld voedingstoffen aanwezig in het water, of beestjes die geen kalkskeletjes bouwen maar skeletjes van silica.”
Hoe beïnvloedt klimaatverandering de processen in het kustgebied?
“Wanneer de aarde warmer wordt en de zeespiegel stijgt, komt een groter gedeelte van de aarde onder water te staan, het gebied met ondiep water wordt daardoor misschien groter. Hierdoor kan meer zeewater gemakkelijk opwarmen, en kan meer licht de bodem bereiken – dat beïnvloedt allemaal de processen in het zeewater.
Er wordt al veel onderzoek gedaan naar hoe de oceanen veranderen onder invloed van de huidige klimaatverandering. Mijn onderzoek kijkt vanuit een net andere hoek: wat is de rol van het kustgebied in het vormen of vasthouden van CO2? Uiteindelijk willen we weten hoeveel CO2 kustgebieden kunnen uitstoten – of juist opnemen.
Hiervoor kijken we eerst naar het verleden. In heel warme tijdsperiodes van de aarde, toen er veel CO2 in de atmosfeer was en er relatief meer kustgebieden waren, begon de CO2-concentratie in de lucht geleidelijk weer te zakken. De kust zou juist een belangrijke rol kunnen spelen om CO2 uit de atmosfeer te halen.”